برای ترجمه فارسی به انگلیسی لازم است تا به نکات زیر توجه کنید:
1) برای ترجمه فارسی به انگلیسی ابتدا باید منظور جمله یا نوشته را به خوبی درک کرد تا بتوان برای آن معادلی مناسب در زبان مقصد یافت.
2) چنانچه معادل های انتخابی نسبت به اصل خود در زبان مبدأ از همه لحاظ مطابقت کند، متن ترجمه شده همان تاثیری را بر خواننده می گذارد که متن اصلی بر خوانندهی خود گذاشته است.
3) در جمله ای که می خواهیم ترجمه فارسی به انگلیسی کنیم فقط توجه به قواعد نحوی و دستوری کافی نیست. چرا که ممکن است یک جمله معانی متعددی داشته باشد و منظور نویسنده یکی از آن معانی است و مترجم باید آن معنی را در نظر بگیرد.
4) حرف های اضافه در جمله های مختلف معنای متفوتی دارند که باید با توجه به منظور جمله معنای درست را انتخاب کرد.
5) شناخت اختلاف بین دو زبان مبدأ و مقصد امری ضروری است چرا که این اختلاف در ساختار و شیوه ی بیان مفاهیم موجب می شود تا ترجمه ی لفظ به لفظ یک جمله با ترجمهی صحیح آن مغایر باشد.
6) ترجمه فارسی به انگلیسی روان یک جمله از ترجمهی تحت اللفظی آن صحیح تر است.
7) ضرب المثل ها و عبارت ها اصطلاح ها و ... نمی توان تحت اللفظی ترجمه کرد.
مراحل ترجمه فارسی به انگلیسی یک متن:
1) درک مفهوم جمله
2) انتخاب معادلی مناسب برای واژه در زبان مقصد.
برای ترجمه انگلیسی به فارسی لازم است تا به نکات زیر توجه کنید:
1) برای ترجمه انگلیسی به فارسی ابتدا باید منظور جمله یا نوشته را به خوبی درک کرد تا بتوان برای آن معادلی مناسب در زبان مقصد یافت.
2) چنانچه معادل های انتخابی نسبت به اصل خود در زبان مبدأ از همه لحاظ مطابقت کند، متن ترجمه شده همان تاثیری را بر خواننده می گذارد که متن اصلی بر خوانندهی خود گذاشته است.
3) در جمله ای که می خواهیم ترجمه انگلیسی به فارسی کنیم فقط توجه به قواعد نحوی و دستوری کافی نیست. چرا که ممکن است یک جمله معانی متعددی داشته باشد و منظور نویسنده یکی از آن معانی است و مترجم باید آن معنی را در نظر بگیرد.
4) حرف های اضافه در جمله های مختلف معنای متفوتی دارند که باید با توجه به منظور جمله معنای درست را انتخاب کرد.
5) شناخت اختلاف بین دو زبان مبدأ و مقصد امری ضروری است چرا که این اختلاف در ساختار و شیوه ی بیان مفاهیم موجب می شود تا ترجمه ی لفظ به لفظ یک جمله با ترجمهی صحیح آن مغایر باشد.
6) ترجمه انگلیسی به فارسی روان یک جمله از ترجمهی تحت اللفظی آن صحیح تر است.
7) ضرب المثل ها و عبارت ها اصطلاح ها و ... نمی توان تحت اللفظی ترجمه کرد.
مراحل ترجمه انگلیسی به فارسی یک متن:
1) درک مفهوم جمله
2) انتخاب معادلی مناسب برای واژه در زبان مقصد.
1- تعریف ترجمه
تعریف ترجمه از دیر باز مورد اختلاف میان مترجمان و ترجمه شناسان بوده است در میان تعاریف مختلف، عبارت سادهای متداول است که میتوان به عنوان تعریفی روان از ترجمه پذیرفت. ترجمه عبارت است از برگردان متنی از زبان مبدأ به زبان مقصد بدون کوچکترین افزایش یا کاهش در صورت و معنی (صفوی، 1380، ص9). این تعریف بیشتر جنبه ایده آلیستی دارد و در واقع امر امکان وقوع چنین ترجمه ای تا به امروز اندک است.
البته از آن زمان که زبان شناسی به کمک فن ترجمه آمد و در حوزه ماهیت و چگونگی ترجمه تحقیقاتی انجام داد، قدمهای مثبتی در راه رسیدن به این آرمان برداشته شد. زبان شناسی ساخت صوری و معنایی زبان را از یکدیگر جدا کرد و از طریق تحلیل تقابلی5 سطوح مختلف آوایی، واژگانی و نحوی زبان را تبیین نمود (صلحجو، 1365) و مطالعات معنی شناسی نیز مسائلترجمه را واضحتر کرد و بیش از همه در مورد مساله «معادل یابی» گشایش خوبی به وجود آورد.
تحلیل فرآیند ترجمه
در اینجا سعی بر آن است که به صورت ابتدایی و در حد نیاز فرآیند ترجمه به معنای عام کلمه را بررسی و تحلیل کنیم. هر چند تحلیل این فرآیند نیز از جمله مسائل پر اختلاف و بحث برانگیز علم ترجمه شناسی است و پرداختن کامل به آن در این مجال امکان ندارد.
برای ما سه بخش مجزا از فرآیند ترجمه شامل متن مبداء، فعالیت مترجم و متن مقصد حائز اهمیت است. براساس اصول و مبانی روش تحلیل متن جدید، متنها متشکل از تعداد فراوانی واحدهای زبانی (تکواژ، واژه، گروه، بند، جمله و...) هستند که طبق یکسری فرمولها و دستورهای معین در هر زبان اعم از فرمولهای آوایی، نحوی و معنایی کنار یکدیگر قرار گرفتهاند تا اطلاعات مورد نظر نویسنده را در درون خود (درون متن) ذخیره نمایند تا هر مخاطبی که با این فرمولها و دستورها آشنایی دارد، بتواند با مطالعه این متن، اطلاعات ذخیره شده در آن را بازیابد نکته مهم در ترجمه این است که ترجمه آن طوری انجام شود که خوانندهی متن مقصد، آن چیزی را بفهمد که خوانندهی متن مبدا میفهمد و به عبارت دقیقتر و علمیتر، متن مقصد حاوی تمام اطلاعاتی باشد که متن مبدا در خود ذخیره نموده است.
در این میان فعالیت مترجم از متن مبدا آغاز شده و به متن مقصد ختم میشود. مترجم ابتدا با استفاده از فرمولها و دستورهای معین در نظام معنایی و دستوری هر زبان تلاش میکند تا متن را بفهمد. به عبارت دیگر سعی میکند تا با بازیابی اطلاعات ذخیره شده در متن، شبکه معنایی آن را برای خود ترسیم کند. به طور طبیعی این شبکه معنایی سازگار با شبکه معنایی زبان مبدا و به عبارت دقیقتر تکهای از شبکه معنایی آن زبان است. لذا در گام دوم وی شبکه معنایی معادل با آن را در زبان مقصد ترسیم میکند و در گام نهایی آنرا مطابق فرمولها و دستورهای زبان مقصد که بر گرفته از نظام آوایی تکواژی و دستوری زبان مقصد است به صورت متن مقصد ارائه میدهد.
میزان موفقیت مترجم در این فعالیت به اموری چند مرتبط است:
1- میزان آشنایی وی به فرمولها و دستورهای زبان مبدا و توان فهم وی از متن مبدا.
2- میزان تطابق شبکه معنایی ترسیم شده در ذهن مترجم با شبکه واقعی متن مبدا.
3- میزان توانایی مترجم در بازسازی شبکه معنایی مذکور در زبان مقصد.
4- میزان آشنایی مترجم با فرمولها و دستورهای زبان مقصد و توان ساختن ساختارهای زبانی در متن مقصد.
طبق تعریف و تحلیل ارائه شده از فرآیند ترجمه ، تمام فعالیت مترجم بر روی متن متمرکز میشود و به نوعی با استفاده از روش تحلیل متن از هر دو سو (مبدا و مقصد) دست به ترجمه و برگردان میزند. بر این اساس معتقدم که مطالعات زبان شناسی بر روی متن و تحلیل متن جایگاه ویژهای در مباحث ترجمه شناسی دارد، و این مقاله خود گامی است در تبیین این مطالعات در حوزه ترجمه شناسی.
ترجمه چیست؟
ترجمه عبارتست از فرایند جایگزینی عناصر متنی زبان مبدا به وسیله عناصر متنی زبان مقصد که طی آن مترجم باید سعی کند با این عمل جایگزین سازی خود زمینه ای را فراهم آورد که در آن نویسنده اصلی و خواننده متن ترجمه با هم به تعامل و تاثیر متقابل بپردازند. صنعت و هنر ترجمه کار خطیر و دشوار درک و تفسیر موضوعات، معانی، و مفاهیم پدیدآمده در یک زبان (زبان مبدأ)، و سپس انتقال، معادلیابی، و بازسازی آنها در زبانی دیگر (زبان مقصد) را بر عهده میگیرد. مترجمان کمتجربه در این فنّ ظریف، ممکن است برین باورباشند که در زبان و ترجمه هم، درست همانند علمی دقیق، میتوان هر واژه و مفهومی را هم به طور دقیق تعریف و درک کرد، و هم آنها را به شیوهای شفاف با پیوندهای متقابل و کاملاً ثابت، از دو حوزهٔ زبانی متفاوت به هم اتصال داد. هر چند چنین برخوردی ممکناست در مورد زبانهای برنامهنویسی رایانهای و زبانهای ماشینی دیگر (همچون هوش مصنوعی) تا اندازهای میسّر باشدولی در خصوص زبانهای طبیعی انسانی امکان پذیر نمی باشد. کت فورد ترجمه را چنین تعریف کردهاست: “جایگزینی مواد متنی یک زبان با مواد متنی برابر، در زبان دیگر.” عوامل بسیاری در تبلور معنایی یک متن دخالت دارند.گاه ممکن است معنای متکلم و معنای مخاطب با هم تفاوت داشته باشد. یعنی آنچه مورد نظر متکلم است با آنچه مخاطب برداشت میکند، فرق داشته باشد و یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای زبانی حاکم اند که متون و ابزارهای نظام زبان (اصوات، دستور و واژگان) تنها یکی از آنها است.
انواع ترجمه :
۱٫ ترجمه لفظی : ترجمه متن کلمه به کلمه و بدون توجه به ترکیب کلمات و قرار دادن آنها در جایگاه مناسبشان با توجه به زبان مقصد.
۲٫ ترجمه معنوی : که بهترین نوع ترجمه است. گاهی ترجمه علاوه بر اینکه مطابق با متن می باشد ، با توجه به زبان مقصد و نحوه ترکیب کلمات در آن زبان انجام می شود.
۳٫ ترجمه آزاد : این نوع نوع ترجمه به گونه ای است که مترجم، خود را در بند و اسیر عبارات نمی سازد و به دلخواه خود و متناسب با وضعیت دست به تغییراتی می زند.
۴٫ ترجمه داستانی یا روایتی : گاهی ممکن است مترجم، مفهوم و ریشه متن را گرفته و آن را به شکل داستان بیان کند.
۵٫ ترجمه ماشینی: ترجمۀ ماشینی(Machine Translation – MT) :عبارت است از ترجمۀ متنی از یک زبان طبیعی به زبانی دیگر، توسط کامپیوتر. در سطح مقدماتی، ترجمه ماشینی یک جایگزینی ساده برای کلمات از زبان طبیعی به زبان دیگری است.نرمافزارهای ترجمه ماشینی کنونی اغلب به کاربر اجازه ی تغییر دلخواه بر اساس حوزه کاری یا حرفه ای دلخواه را می دهند(همانند گزارش آب و هوا).در واقع ارتقا کیفیت خروجی با استفاده از محدود کردن کلمات جایگزین شونده، انجام می شود. این تکنیک بطور خاص در حوزه ی رسمی یا زبانهای فرموله شده استفاده می شود.